Page 13 - C111244
P. 13
نکاس هتیسیرتکلا
روط نامه .دراد یگتسب اهنآ سنج هب ،دننک یم ادیپ شلام رثا رب فلتخم مسج ود هک یراب عون
اب میناوت یم ار نآ راب عون و مسج کی ندوب رادراب دیدید دوخ متشه هیاپ یبرجت مولع باتک رد هک
ٔ
.)5 ــ1 لکش( مینک نییعت )امن قرب( پوکسورتکلا
)م1706 ــ 1790( نیلکنارف نیماینب
و هدنسیون ،دنمشناد نیلکنارف نیماینب
هب نوتسوب رهش رد ،ییاکیرمآ رادمتسایس
ناهج زا هدید ایفلدلایف رهش رد و دمآ ایند
١٧٤٤ لاس دودح رد نیلکنارف .تسبورف
هدمع و دش انشآ هتیسیرتکلا ثحبم اب یدلایم
ٔ
نیب رد ار شیوخ گرزب و مهم تایفشک
هب و دیناسر ماجنا هب ١٧٥١ و ١٧3٧ یاه لاس
تسا بلاج .دیسر یا هقباس یب یملع ترهش
راب نودب پوکسورتکلا کهلاک هب ار رادراب یمسج )ب پوکسورتکلا کی زا یریوصت )فلا
سپ ،گرزب نادنمشناد ریاس فلاخرب وا هک
.میا هداد سامت ای هدرک کیدزن راب نودب ۀدش یدنب هجرد
دوخ یساسا یملع یاهراک یگلاس لهچ زا
5 ــ1 لکش
باتک ،نیلکنارف رثا نیرت مهم .درک زاغآ ار
اب ار نآ یرایسب هک تسا »هتیسیرتکلا باب رد«
لاثم ؛تسا یگرزب راب رادقم نُلوک کی دینک هجوت .تسا )C( نُلوک ،SI رد یکیرتکلا راب یاکی
ً
هسیاقم نوتوین قاحسا »تایضایر لوصا« باتک
ًابلاغ لصف نیا رد ،ور نیا زا و دوش یم لقتنم نیمز هب 10C هبترم زا یراب ،یعون ِشخرذآ کی رد
داینب و هدولاش باتک نیا رد نیلکنارف .دنا هدرک ٔ
و تایبرجت یانبم رب ار هتیسیرتکلا ملع لوصا هناش شلام رد ،لاثم ناونع هب ؛میراد راک ورس )nC( نلوک ونان و )µC( نلوکورکیم هبترم زا ییاهراب اب
ٔ
ٔ
رد .تسا هدرک حیرشت دوخ یملع تادهاشم
.تسا )nC( نلوکونان هبترم زا هدش لقتنم یاهراب ،رس یاهوم اب یکیتسلاپ
ٔ
رگزاغآ نیلکنارف مهم و ددعتم تایبرجت عقاو
تسا هدوب هتیسیرتکلا ثحبم رد دیدج یا هرود
1 ـ1 شسرپ
هتیسیرتکلا رد هزورما ام هک یناگژاو زا یرایسب و
راشف فرظ یاه هبل رد ار نآ و دیشک یم اذغ فرظ کی یور ار یکیتسلاپ شکور یتقو ارچ
راک هب نیلکنارف طسوت راب نیتسخن میریگ یم راک هب
رد نیلکنارف تراهم و ییاناوت .تسا هدش هدرب ؟دنام یم یقاب تباث دوخ یاج رد شکور ،دیهد یم
میهافم زا یو حضاو نایب و شیامزآ ماجنا
جرا بجوم وا مهم تایفشک هرخلااب و یکیزیف
.دش مهدجه نرق رد یبرجت مولع برق و
یکیرتکلا راب ندوب هدیتناوک و یگتسیاپ 2ـ1
همه یربج عمج ،نیاربانب .تسا هتسه یاه نوتورپ دادعت اب ربارب اه نورتکلا دادعت ،یثنخ متا کی رد
ٔ
اه نورتکلا ،رگیدکی هب ماسجا شلام دننام ییاه هبرجت رد .تسا رفص اب ربارب ًاقیقد )صلاخ راب( اهراب
.دنوش یم لقتنم رگید مسج هب یمسج زا ًافرص هکلب ،دنور یمن نیب زا ای و دنوش یمن دیلوت
یداینب راب ار رادقم نیا .تسا نوتورپ تبثم راب هزادنا اب ربارب ًاقیقد نورتکلا یفنم راب هزادنا
ٔ ٔ
1 اب تسا ربارب هک دنیوگ یم )e دامن اب(
≈
-19
e = 1/60217653 × 10 C 1/60 × 10 C
-19
لاس هب طوبرم یریگ هزادنا هجیتن نیا .دش ماجنا یدلایم ١9١3 لاس رد ناکیلیم تربار طسوت راب نیتسخن نورتکلا راب یریگ هزادنا ــ١
.تسا یدلایم 200٥
3
