Page 16 - C111244
P. 16
1 لصف
بسحرب راب ود نیب هلصاف r ،)C( نلوک بسحرب یا هطقن راب ود یکیرتکلا یاهراب q و q نآ رد هک
ٔ
2 1
تباث k هطبار نیا رد .تسا )N( نوتوین بسحرب راب ره رب دراو یکیرتکلا یورین یگرزب F و ، )m( رتم
اب تسا ربارب و دراد مان نلوک تباث ای یکیتاتسورتکلا
1
2
2
0
2
2
k = 8 / 98755179 ×10 9 N.m / C ≈ 9 / ×10 9 N.m / C
→ →
ییورین F ودنک یم دراو q یا هطقن راب هب q یا هطقن راب هک تسا ییورین F ،8 ــ1 لکش رد
21 2 1 12
موس نوناق هب انب( یکیرتکلا یورین ود نیا .دنک یم دراوq یا هطقن راب هب q یا هطقن راب هک تسا )م1736 ــ 1806( نلوک نیتسوگآ لراش
1 2
.دمآ ایند هب هسنارف رد نلوک نیتسوگآ لراش
:یترابع هب .دنرگیدمه تهج فلاخ رد و ،اتسار مه ،هزادنا مه )نوتوین
→ → ،هفسلف لیبق زا یعونتم ثحابم هاگشناد رد وا
F 12 =−F 21 ⇒ F 12 = F 21 = F یط رد و ،تخومآ ار یمیش و موجن ،تایضایر
یاه لغش یلیصحتلا غراف زا سپ لاس هدزاود
r
راب ود نیب یکیرتکلا یورین )فلا → + + → و تشاد یسدنهم فلتخم یاه هخاش رد یعونتم
F
.تسا هعفاد ،مانمه یکیرتکلا F 21 q q 12 سپ نلوک .دنارذگ هسنارف زا جراخ زین ار یتدم
1 2
یدلایم 1785 لاس رد سیراپ هب تشگزاب زا
راب ود نیب یکیرتکلا یورین )ب r شیامزآ نیلکنارف نیماینب اب نامز مه ًابیرقت
8 ــ1 لکش .تسا هبذاج ،مانمهان یکیرتکلا + → → _
q q ود نیب یورین هکنیا دروم رد ار دوخ فورعم
1 F 21 F 12 2
نوراو تبسن اهنآ نیب هلصاف عبرم اب یا هرذ راب
ٔ
ّ
هب هک شیامزآ نیا هجیتن .دناسر پاچ هب ،دراد
ٔ
2 ـ1 لاثم
و نومزآ ره زا تسا هدش فورعم نلوک نوناق
نوتورپ زا نورتکلا هلصاف ،نژوردیه متا یارب روب لدم رد )فلا چیه نونکات و تسا هدمآ نوریب دنلبرس یا هبرجت
دقتعم نلوک .تسا هدشن تفای نآ یارب ییانثتسا
-11
r =0/53*10 m - q e هزادنا .)دینیبب ار لکش( تسا 5/3*10 m هیاپ تلاح رد هتسه
-10
→ نورتکلا ٔ زین یسیطانغم یاه بطق یارب ینوناق نینچ دوب
F
→ 21 .دینک هبساحم ار دنک یم دراو نورتکلا هب نوتورپ هک یکیرتکلا یورین نینچ هب تسناوتن تقو چیه هچرگ ،تسا رارقرب
نوتورپ F 12
+ q p یـبیرـقت هلـصاـف هب نوـتورپ ود مـیلـه مـتا هتسـه رد )ب تسا یمان 72 زا یکی نلوک مان .دسرب یا هطبار
ٔ
ٔ
.تسا هدش تبث لفیا جرب یور هک
-15
اه نوتورپ هک ییورین هزادنا .دنراد رارق مه زا r =2/4*10 m
ٔ
.دینک هبساحم ار دننک یم دراو مه رب
:خساپ بیرض کی بسح رب ناوت یم ار )k ( نلوک تباث
لأخ یکیرتکلا یهدرذگ بیرض مان هب رگید تباث
:میراد رادراب هرذ ود نیب یکیرتکلا یورین یگرزب یارب نلوک نوناق زا هدافتسا اب )فلا
ٔ ّ
:تشون زین ()ε 0
1
k = 4 πε
qq qq ( / 60 ×10 −19 C) 2 0 نآ رد هک
1
2
2
9
F = k 1 2 = k e p = ( / ×10 9 N.m / C ) = 8 / ×10 −8 N
0
2
3
5
r 2 r 2 ( / ×10 −11 m) 2 ε 0 = 8 / 85 ×10 −12 2 2
C / N.m
:میراد نلوک نوناق زا هدافتسا اب )ب
qq ( / 60 ×10 −19 C) 2
1
2
0
2
F = k p p = ( / ×10 9 N.m / C ) = 40 N
9
2
4
r 2 ( / ×10 −15 m) 2
زا ،گرزب یورین نیا .تسا فلا تمسق رد هدش هبساحم یورین زا رت گرزب بتارم هب نیا هک
یرگید یورین دیاب هک میریگ یم هجیتن اجنیا زا .دشاپب ورف دیاب متا هتسه ،نیاربانب .تسا هعفاد سنج
.دوش یم هتفگ یا هتسه یورین ،ورین نیا هب .دوش هتسه یشاپورف عنام هک دشاب هتشاد دوجو
.تسین مزلا دادعا نیا ندرپس نهذ هب ــ١
6