Page 30 - C111244

1 لصف

q 1 q 2
یکیرتکلا لیسناتپ یژرنا 7 ـ1 + +
راب و تباث دوخ یاج رد +q 1 راب ،نآ رد هک دیریگب رظنرد ار 21ــ1 لکش یکیرتکلا رادراب هرذ ود رد +q 2 رادراب هرذ 21 ــ1 لکش
ٔ ّ
ّ
ٔ
راب فارطا یاضف یکیرتکلا نادیم
زا +q 1 راب زا لصاح یکیرتکلا نادیم رثا رب +q 2 راب میناد یم .تسا هدش اهر نآ فارطا یاضف رد +q 2
.تسا هدش اهر +q 1
دوخ دناوت یمن یشبنج یژرنا ،یژرنا یگتسیاپ نوناق قبط .دوش یم یشبنج یژرنا یاراد و هدنار نآ
رییغت زا یشان ،یژرنا نیا ؟تسا هدمآ اجک زا یشبنج یژرنا نیا امش رظن هب .دشاب هدمآ دوجو هب دوخ هب
تسا هتسباو 21ــ1 لکش هرذ ود نیب یکیرتکلا یورین هب هک تسا یلیسناتپ یژرنا )شهاک اجنیا رد( + + + +
ٔ ّ
→
E
هکنآ یارب .مییوگ یم یکیرتکلا لیسناتپ یژرنا نآ هب دیدید مهد لاس کیزیف باتک رد هک روط نامه و +
→ →
رظنرد 22ــ1 لکش قباطم ار یتخاونکی یکیرتکلا نادیم ،میبای تسد یژرنا نیا زا یمک یفیصوت هب F E = qE
ّ
→
.تسا هدش رارقرب رادراب هحفص ود نایم یاضف رد هک میریگ یم d
ٔ
اب( یکیرتکلا نادیم ریثأت تحت ،مینک اهر تبثم هحفص ترواجم زا ار +q یکیرتکلا راب رگا
یشبنج یژرنا و یدنت جیردت هب و دنک یم تکرح هب عورش یفنم هحفص فرط هب ،)شنارگ زا یشوپ مشچ +
ٔ
زین اجنآ رد .میدید مهد لاس کیزیف باتک رد هک تسا یزیچ هیبش ،تیعضو نیا .دبای یم شیازفا نآ – – – –

و هدرک تکرح نییاپ هب ور مسج ،دوش یم اهر h عافترا زا m مرج هب یمسج یتقو هک میدرک هدهاشم نادیم رد +q رادراب هرذ 22 ــ1 لکش
ّ
ٔ
و دوش یم اهر تخاونکی یکیرتکلا
نینچمه .)23ــ1 لکش( دبای یم شیازفا جیردت هب یشنارگ لیسناتپ یژرنا شهاک رثا رب نآ یشبنج یژرنا
هدوزفا نآ یشبنج یژرنا رب جیردت هب
.)W g = -ΔU g( تسا یشنارگ لیسناتپ یژرنا رییغت ِ یفنم اب ربارب یشنارگ یورین راک هک میدید یشوپ مشچ یشنارگ یورین زا( دوش یم
.)تسا هدش
تخاونکی یکیرتکلا نادیم رد رادراب هرذ کی رب دراو یکیرتکلا یورین راک :تفگ ناوت یم زین اجنیا رد
ٔ ّ
→
:ینعی ؛تسا ییاج هباج نامه رد یکیرتکلا لیسناتپ یژرنا رییغت ِ یفنم اب ربارب صخشم ییاج هباج کی ردE

)7ــ1(
W E = -ΔU E
→ →
F = m g
تلاح رد هک داد ناشن ناوت یم یلو ،دش نایب تخاونکی یکیرتکلا نادیم کی یارب هطبار نیا هچرگ
.تسا رارقرب یکیرتکلا نادیم ره یارب زین یلک h
→ →
نادیم یزاوم ار d ییاج هباج هک دیریگب رظنرد E تخاونکی یکیرتکلا نادیم رد ار q یا هرذ راب
ّ
طسوت هدش ماجنا راک،دیدید لبق لاس رد هک راک فیرعت قبط .)22ــ1 لکش( دهد یم ماجنا ،یکیرتکلا
→ →
:دیآ یم تسد هب ریز هطبار زا d ییاج هباج یط رد F تباث یکیرتکلا یورین یشنارگ نادیم رد مسج 23 ــ1 لکش
ٔ
E
W E =)F E cosθ( d = F E d cosθ جیردت هب و دوش یم اهر نیمز تخاونکی
.دوش یم هدوزفا نآ یشبنج یژرنا رب
:دوش یم ریز تروص هب هطبار نیا ،تساF E = q E هکنیا هب هجوت اب
W E = |q| E d cosθ

:دوش یم هبساحم نینچ q یا هرذ راب یکیرتکلا لیسناتپ یژرنا رییغت 7ــ1 هطبار زا هدافتسا اب نونکا
ّ ٔ

ΔU E = -W E = -|q | E d cosθ )8 ــ1(

→ →
،8 ــ1 هطبار زا هدافتسا رد ،باتک نیا رد( .تسا d ییاج هباج و F یورین نیب هیواز θ ،نآ رد هک
ٔ
ٔ
E
میهاوخ راک و رس یکیرتکلا نادیم رب دومع ای و یکیرتکلا نادیم اب اتسار مه یاه ییاج هباج اب ًافرص
20