Page 81 - C111244
P. 81

یسیطانغمورتکلا یاقلا و سیطانغم


                                                   یسیطانغم نادیم رد کرحتم رادراب ۀ ّ رذ رب دراو یسیطانغم یورین 3ـ3
                                           →                 →

                                  دنک تکرح   ىسیطانغم نادیم ردv تعرس اب q رادراب هرذ رگا هک دهد ىم ناشن شیامزآ
                                           B
                                                                              ٔ ّ
                                  هک دش دهاوخ دراو ىیورین نآ رب )دشابن ىزاوم یسیطانغم نادیم اب نآ تکرح تهج هکنآ طرش هب(
                                  ىسیطانغم ىورین ار ورین نیا .تسا دومع یسیطانغم نادیم و تعرس یاتسار رب فلا 9ــ3 لکش قباطم
                )1856ــ1943( لاست لاُکین   تسد رگا .دوش یم نییعت تسار تسد هدعاق کمک هب پ و ب 9ــ3 لکش قباطم ،نآ تهج و دنمان ىم
         هب اهدعب وا .دمآ ایند هب یساورک رد لاست        →    ٔ
                                  اهنآ یتقو هک یا هنوگ هب ــ دشاب  v  تهج رد ام هدش زاب ناتشگنا هک میراد هگن یروط ار دوخ تسار
         یراکمه نوسیدا اب یتدم و ترجاهم اکیرما                      ٔ        →   →
         )dc( میقتسم نایرج اب هراومه نوسیدا .درک   رد مینک مخ ناتشگنا یعیبط شخرچ تهج رد و ،دزاس یم B  اب  v  هک یرت کچوک هیواز یور ار
                                                                                               ٔ
         اب ندرکراک یو ،دوجو نیا اب ،درک یم راک                                                   →
                                  هجوت .دوب دهاوخ تبثم رادراب هرذ رب دراو یورین تهج رد ام تسش تشگنا ــ دریگ رارق  B  تهج
         لااب رایسب یاهژاتلو اب )ac( بوانتم نایرج       ٔ ّ
         نایرج  هکنیا  زا  لاست  .تخاس  یلمع  ار  .تسا تبثم راب رب دراو یورین تهج فلاخ رد ،یفنم راب رب دراو یورین هک دینک
         یکیرتکلا یلدنص رد راب نیلوا یارب بوانتم         →          →
                       ّ                                 F         F
                                                              F
         تفرگ رارق هدافتسا دروم مادعا روظنم هب                →             →          →          →
                                             →
                                                                  B
         حارط  نینچمه  یو  .دوب  تحاران  ًادیدش  →  →  B          →    →    B          F    F → →  F   →
                                  B
                                                                       B
         ساپ  هب  .دوب  اراگاین  راشبآ  رد  قرب  →  دیلوت  → B  →     →         →            B    →    B
                            F    →    → F   →    v                    v    →    v      °        →  B       →
                                      v
                                                                                                  °
         ار یسیطانغم نادیم SI یاکی ،یو تامدخ  F  v                         v          90 +  90 °  v 90 +  → v  v
                   .دنهد یم ناشن لاست اب                                                     +
 →
 B                                          )پ(                       )ب(                   )فلا(
                                                  →             →
                                      یورین  ،دنک یم  تکرح B ىسیطانغم  نادیم  رد v تعرس  اب  هک  q  رادراب  ۀرذ  رب  )فلا(  9   ــ3  لکش
                                                                                 ّ
                                                                                        →
                                       .دوش یم نییعت تسار تسد ۀدعاق کمک هب ورین نیا تهج )پ( و )ب( .دوش یم دراو  F  یسیطانغم
          فرط هب هحفص رب دومع رادرب دامن
 →                  )وس نورب( نوریب
 B                                    :دیآ یم تسد هب ریز هطبار زا تکرح لاح رد یکیرتکلا راب رب دراو یسیطانغم یورین هزادنا
 →                                                   ٔ                                            ٔ
 B        فرط هب هحفص رب دومع رادرب دامن
                    )وس نورد( نورد
                                        F    =  |q|vB  sinθ                                        )1ــ3(
                                  نادیم هزادنا B ،یکیرتکلا راب )تعرس هزادنا( یدنت v ،یکیرتکلا راب یگرزب |q   هطبار نیا رد
                                                                                           |
 →                                     ٔ
 B                →                                          →
                  F                →
                                  ) رادرب( یسیطانغم نادیم تهج اب ) v رادرب( یکیرتکلا راب تکرح تهج نیب هیواز θ و یسیطانغم
                                   B
                                                                                           ٔ
                        →                                                                 .)10ــ3 لکش( تسا
                        B
                          θ       دنک تکرح یسیطانغم نادیم یاتسار رب دومع q یکیرتکلا راب یتقو دهد یم ناشن 1ــ3 هطبار
                                                                                                  ٔ
                                                                                                     °
                        →         .)    F = F ( دوش یم هنیشیب ،یکیرتکلا راب رب دراو یسیطانغم یورین هزادنا ،)sin θ = sin 90 = 1(
                        v                max                                        ٔ
                                                             :اب تسا لداعم یسیطانغم نادیم SI یاکی ،1ــ3 هطبار هب انب
                                                                                                 ٔ
      →  →         →
      Bو v رادرب  ود ره رب F یورین 10ــ3 لکش
      یسیطانغم یورین ،رگید ترابع هب .تسا دومع                             N       N
                                                   یسیطانغم نادیم SI یاکی ≡    =
      نادیم  و  تعرس  طسوت  هک  یا هحفص  رب                             C.m / s  A.m

          .تسا دومع دوش یم لیکشت یسیطانغم
                                  T دامن اب راصتخا هب و دوش یم هدیمان لاست ،یمان عرتخم و دنمشناد لاست لاُکین مارتحا هب اکی نیا
                                                                      :تشون ناوت یم بیترت نیا هب .دوش یم هداد ناشن
                                                N       N
                                        1 T =1      =1                                             )2ــ3(
                                             C.m / s   A.m

           71
   76   77   78   79   80   81   82   83   84   85   86