Page 116 - C112244

یا هتسه و یمتا کیزیف اب ییانشآ :4 لصف

هلئسم هکنآ رب نوزفا لدم نیا .درک هئارا نژوردیه متا یارب ار یلدم روب ،یدلایم 1913 لاس رد
ٔ
2
.تسا بسانتم n اب اهرادم عاعش
زین ار نژوردیه متا یطخ فیط یارب گربدیر هلداعم درک یم لح دروفردار لدم رد ار متا یرادیاپان
ٔ
رد« هک داهنشیپ نیا اب روب .دش یم عورش ،دروفردار یا هتسه متا لدم اب روب هیرظن .داد یم هجیتن
ٔ
r 3 9r 1
ای نیزگیاج یرگید نیناوق طسوت دیاب سیطانغمورتکلا و کیسلاک کیناکم نیناوق ،یمتا سایقم
r 2 4r 1
یخرب اب همادا رد .تشادرب دروفردار لدم تلاکشم عفر یارب هناروسج و گرزب یماگ »دوش لیمکت
r 1
n 1 .میوش یم انشآ روب لدم تاضورفم و لوصا زا
n 2 هتسسگ یاه یژرنا و اهرادم طقف ینعی ؛دنا هدیتناوک متا ره رد اه نورتکلا یاه یژرنا و اهرادم ــ1
ٔ
n 3 .دنتسه زاجم ینیعم
ّ

متا رد روب رادم نیلوا 10ــ4 لکش متا یارب نورتکلا یژرنا و اهرادم نیا عاعش هک داد ناشن یا هداس ًاتبسن تابساحم زا سپ روب
یاهرادم .تسا E 1 یژرنا یاراد نژوردیه :دیآ یم تسد هب ریز یاه هطبار زا نژوردیه
یاه یژرنا یاراد بیترت هب روب موس و مود
.دنتسه E 3 =E 1/9 و E 2 =E 1 /4 r n = a n 2 )نژوردیه متا یارب نورتکلا یاهرادم عاعش( )4ــ4(
0

−13 / 6eV
E n = )نژوردیه متا رد نورتکلا یژرنا یاهزارت( )5 ــ4(
n 2
هدش لیسگ نوتوف
- هتسه رود ار نورتکلا رادم هک )n = 1,2,3,...( دوش یم هدیمان یموتناوک ددع n طباور نیا رد
رادقم و )n = 1 یازا هب( نژوردیه متا رد رادم نیرت کچوک عاعش a نینچمه .دنک یم صخشم
0
-
-11
هدیمان نژوردیه متا یارب روب عاعش ،صاخ رادقم نیا .تسا a = r = 5/29*10 m ربارب نآ
1
0
ً
n U n L + لاومعم ار نآ هزادنا هک تسا E = -13/6 eV ربارب n = 1 رد نورتکلا یژرنا نینچمه .دوش یم
ٔ
1
روب لوا رادم هس 10ــ4 لکش .)E R = 13/6 eV( دنهد یم ناشن E R دامن اب و دنمان یم گربدیر کی
.دهد یم ناشن نژوردیه متا یارب ار
لیسگ یسیطانغمورتکلا شبات عون چیه ،تسا زاجم یاهرادم زا یکی رد نورتکلا کی یتقو ــ2
یتقو ،روب لدم هب انب 11ــ4 لکش .دراد رارق انام تلاح ای انام رادم رد نورتکلا دوش یم هتفگ ور نیا زا .دوش یمن
هب رتشیب یژرنا اب یرادم زا ینورتکلا
کی زا نورتکلا راذگ ماگنه .دورب رگید یانام تلاح هب انام تلاح کی زا دناوت یم نورتکلا ــ3
کی دنک یم شهج رتمک یژرنا اب یرادم
1
.دوش یم لیسگ نوتوف لکش( دوش یم شبات نوتوف کی ،E L رتمک ىژرنا اب انام تلاح کی هب E U رتشیب ىژرنا اب انام تلاح
ییاهن رادم و هیلوا رادم ود نیب ىژرنا فلاتخا ربارب هدش شبات نوتوف ىژرنا تروص نیا رد .)11ــ4
:ىنعی ،تسا

E U - E L = hf )متا زا نوتوف لیسگ هلداعم( )6ــ4(
ٔ

.تسا هدش هتفرگ نییاپ یانعم هب Low هژاو فرحرس زا L سیون ریز و لااب یانعم هب Up هژاو فرحرس زا U سیون ریز ــ1
ٔ ٔ

105