Page 118 - C112244

یا هتسه و یمتا کیزیف اب ییانشآ :4 لصف

نیا یادتبا رد هک روط نامه :روب لدم زا نژوردیه متا یارب گربدیر ۀلداعم جارختسا

زاگ یطخ فیط یارب گربدیر هلداعم یریگ هجیتن روب لدم یاه تیقفوم زا یکی میدرک هراشا زین شخب
ٔ
زا یکی رد نژوردیه متا نورتکلا دینک ضرف عوضوم نیا رتشیب یسررب یارب .تسا یمتا نژوردیه

زا نورتکلا رگید ترابع هب .دنک شهج رتمک یژرنا اب یتلاح هب دهاوخب و دشاب هتخیگنارب یاه تلاح
،6ــ4 و 5 ــ4 طباور هب هجوت اب .دنک یم لیسگ ار ینوتوف و دور یم n یانام رادم هب n یانام رادم
U
L
:اب تسا ربارب هدش لیسگ نوتوف دماسب
1 E 1 1
رد ).م 1885 ــ1962( روب زلین f = (E U − L ) =E R ( − )
h h n 2 n 2
اج نامه رد و دمآ ایند هب کرامناد گاهنپک L U
/
لاس رد روب .داد همادا دوخ تلایصحت هب .مینک یم ادیپ ار هدش لیسگ نوتوف جوم لوط f = c λ هطبار زا هدافتسا اب
ٔ
هاگشناد زا ار دوخ کیزیف یارتکد 1911 c E 1 1 1 E 1 1
1912 لاس رد یو .درک تفایرد گاهنپک = R ( − ) ⇒ = R ( − )
λ h n 2 n 2 λ hc n 2 n 2
زا ،نوسمات اب راک یتدم زا سپ یدلایم L U L U
:میراد رگید یوس زا
هاگشیامزآ رد و تفر رتسچنم هب جیربمک E R 13 / 6eV −1
داوم هرابرد یشهوژپ یزکرم هک دروفردار = =0 /0109 (nm )
ٔ hc 1240eV.nm
راک هب لوغشم دوب متا راتخاس و ازوترپ
.میدش انشآ نآ اب نیا زا شیپ هک تسا R گربدیر تباث نامه یبوخ رایسب بیرقت اب ،رادقم نیا هک
ار دوخ یمتا لدم هک دوب اجنآ رد .دش :میراد بیترت نیا هب
هئارا و نیودت نژوردیه متا صوصخ رد 1 = R ( 1 − 1 )
کیناکم هیرظن هعسوت رد نآ زا سپ .درک λ n L 2 n U 2
ٔ
رد روب .تشاد یا هدمع شقن یموتناوک
یطخ یلیسگ فیط یارب رملاب هلداعم یسیونزاب و حلاصا اب هک تسا 3ــ4 هلداعم نامه هطبار نیا
ٔ
ٔ
یارب ار کیزیف لبون هزیاج 1922 لاس
ٔ
ٔ
یموتناوک هیرظن و یمتا راتخاس کرد ار گربدیر ىبرجت هطبار میناوت ىم روب لدم کمک هب هجیتن رد .دمآ تسد هب گربدیر طسوت نژوردیه
ٔ

هک یرظن کیزیف هسسؤم .درک تفایرد n U =3 رادم زا لاثم یارب نورتکلا ىتقو .مینک هیجوت ار یمتا نژوردیه یطخ فیط و میروآ تسد هب
ٔ
گاهنپک رد یدلایم 1921 لاس رد یو

:اب تسا ربارب هدش لیسگ نوتوف جوم لوط ،دور ىم n L =2 رادم هب
هک تسا هدس کی هب کیدزن داهن ناینب
یوس هب ناهج رسارس زا ار نادنمشناد 1 = R ( 1 − 1 ) =0 /0109 (nm )( 1 − 1 ) ⇒λ = 660nm
−1
.دنک یم بذج دوخ λ n L 2 n U 2 2 2 3 2
لصاح هبرجت زا هک رملاب هتشر رد زمرق طخ جوم لوط هب یریگمشچ وحن هب هدمآ تسد هب رادقم
ٔ
.تسا کیدزن ،هدش
هدهاشم اب ،رفوهنارف یدلایم 1814 لاس رد :روب لدم و یمتا نژوردیه زاگ یبذج فیط
ٔ
1
ناشن هبرجت نیا .)13ــ4 لکش( درک فشک نآ رد ار یکزان کیرات یاه طخ ،دیشروخ فیط قیقد
.دنرادن دوجو اه جوم لوط زا یضعب دسر یم نیمز هب و دوش یم لیسگ دیشروخ زا هک یشبات رد داد یم
بذج زا یشان ،درک فشک دیشروخ فیط رد رفوهنارف هک یکیرات یاه طخ زا یرایسب میناد یم هزورما
بذج ببس هب رگید یاه طخ .تسا دیشروخ وج یاهزاگ طسوت اه طخ نیا هب طوبرم یاه جوم لوط

.دنیآ یم دیدپ نیمز وج یاهزاگ رد رون

رد هک ىکیرات ىاه طخ 13ــ4 لکش
راختفا هب ،دوش ىم هدید دیشروخ فیط
هدیمان رفوهنارف ىاه طخ ،نآ ۀدننک فشک
.دنوش یم
)nm(
400 450 500 550 600 650 700 750
لیصفت هب ار اه طخ نیا هک دوب رفوهنارف فزوج یلو ،دنرب یم مان کیرات یاه طخ نیا فشاک نیتسخن ناونع هب نوتسلاو مایلیو زا ــ1
ُ
107 .داد رارق هعلاطم دروم