Page 123 - C112244

3 کیزیف

نوتورپ
هتسه راتخاس 5 ـ4 ینورتکلا ربا
)تبثم راب(
نورتون
ىزاغآ ،لرکب یرناه ،یوسنارف ناد کیزیف طسوت ىدلایم 1896 لاس رد یعیبط ىیازوترپ فشک
)راب نودب(
نآ عاعش هک میبای یم ار هتسه ،نآ زکرم رد ،متا نورد شواک اب .دوب متا هتسه دوجو هب ندرب ىپ ىارب
ٔ
1
.)20ــ4 لکش( تسا متا عاعش ًابیرقت ــ10 10 m
ــ15
100000 10 m
.دنوش یم هدیمان نوئلکون یلک روط هب هک تسا هدش لیکشت اه نوتورپ و اه نورتون زا متا هتسه ًابیرقت ًابیرقت
ٔ
و متا داعبا هسیاقم 20ــ4 لکش
ٔ
راب نورتون .دش فشک ،کیوداچ زمیج ،یسیلگنا ناد کیزیف طسوت یدلایم 1932 لاس رد ،نورتون
یبیرقت روط هب هتسه
یازجا نینچمه و اه متا مرج .)2ــ4 لودج( تسا نوتورپ زا رتشیب یکدنا شمرج و ،درادن یکیرتکلا
.دننک یم نایب زین یمتا مرج یاکی اب مرگولیک یاکی رب نوزفا ،ار متا هدنهد لیکشت
ٔ

متا هدنهد لیکشت تارذ یکیزیف یاه یگژیو زا یخرب 2ــ4 لودج
ٔ
1 __
12 نبرک متا مرج دیدید 1 یمیش رد ٭
مرج 12
)C( یکیرتکلا راب هرذ )atomic mass unit( یمتا مرج یاکی ار
٭ )u( یمتا مرج یاکی )kg( مرگولیک ناشن u ای amu اب راصتخا هب ار نآ و دنمان یم
،12 نبرک متا مرج ،فیرعت نیا هب انب .دنهد یم
5/ 4858 * 10 ــ4 9/109389 * 10 ــ31 -1/6 * 10 ــ19 نورتکلا .تسا 12/ 000000u ربارب ًاقیقد
1/ 007276 1/ 672622 * 10 ــ27 +1/ 6 * 10 ــ19 نوتورپ

1/008664 1/ 674929 * 10 ــ27 0 نورتون

کی رد .تسا توافتم فلتخم یاهرصنع رد و دنمان یم )Z ( یمتا ددع ار هتسه یاه نوتورپ دادعت

یاه نورتون دادعت .تسا ربارب هتسه رود یاه نورتکلا دادعت اب هتسه یاه نوتورپ دادعت ،یثنخ متا
ددع ار اه نورتون و اه نوتورپ لک دادعت عومجم نینچمه .دوش یم هدیمان )N ( ینورتون ددع ،هتسه

.دنمان یم )A ( یمرج

+
Z
N
A
 =   ).م1852ــ1908( لرکب یرناه
اه نورتون و اه نوتورپ دادعت اه نوتورپ دادعت اه نورتون دادعت )7ــ4( 1892 لاس رد یوسنارف ناد کیزیف
)یمرج ددع( )یمتا ددع( )ینورتون ددع( یعیبط خیرات یلم هزوم داتسا ناونع هب
ٔ
نیتسخن یو .دش باختنا سیراپ
1896 لاس رد ــ هک تسا یدنمشناد
1
: دوش یم هداد ناشن ریز تروص هب هتسه دامن ،X ىیایمیش دامن اب رصنع کی یارب
تیصاخ یسررب لوغشم هک یلاح رد و
هدیدپ ــ دوب میناروا یاه کمن سناسرفسف
ٔ
یمرج ددع A X رصنع دامن لاس رد لرکب .درک فشک ار ییازوترپ
یمتا ددع Z N ینورتون ددع یروک ریپ و یروک یرام هارمه هب ،1903
فشک رطاخ هب ار کیزیف لبون هزیاج
ٔ
.دروآ تسد هب 7ــ4 هطبار زا ار نآ ناوت ىم اریز ؛تسین ىرورض لااب یسیون دامن رد N ندرک صخشم راختفا هب .درک تفایرد یعیبط ییازوترپ
ٔ
.تسا Z رادقم هدنهد ناشن ،رصنع ىیایمیش دامن اریز ؛درکن رکذ ناوت یم مه ار Z دراوم یرایسب رد نینچمه یاکی ،ییازوترپ ٔهنیمز رد یو یاه تیلاعف
ٔ
.داد شیامن 27 Al ای 27 Al تروص هب ناوت یم 27 Al یاج هب ار مینیمولآ متا هتسه ،لاثم یارب )Bq( لرکب ،ییازوترپ تیلاعف یارب SI
ٔ
13
13
14
.تسا هدش یراذگ مان
.دنمان یم )nuclide( دیئولکون دامن ار دامن نیا ،یا هتسه کیزیف یصصخت یاه باتک رد ــ1
112