Page 126 - C112244

یا هتسه و یمتا کیزیف اب ییانشآ :4 لصف

،هتسه کی یاه نوئلکون ندرک ادج یارب :هتسه یژرنا یاهزارت و یا هتسه یگتسب یژرنا

23ــ4 لکش .دوش یم هدیمان یا هتسه یگتسب یژرنا ،روظنم نیا یارب مزلا یژرنا .تسا مزلا یژرنا
.دهد یم ناشن راو حرط روط هب ار عوضوم نیا

ىاه نورتون و اه نوتورپ مرج عومجم زا هتسه مرج هک تسا هداد ناشن قیقد ىاه ىریگ هزادنا
هتفگ هتسه مرج یتساک نآ هب هک ار مرج فلاتخا نیا رگا .تسا رتمک ىکدنا شا هدنهد لیکشت

2
2
یژرنا مینک برض )c ( رون یدنت عبرم رد ،)E = mc ( نیتشنیا فورعم هطبار قباطم ،دوش یم
ٔ
یاه نوئلکون مرج عومجم اب هتسه مرج فلاتخا دنچره هک دینک هجوت .دیآ یم تسد هب یا هتسه یگتسب
2
یتساک نیا ،دوش یم برض تسا یگرزب رایسب ددع هک c رد نوچ ،تسا زیچان رایسب نآ هدنهد لیکشت
ٔ
1
یا یژرنا ،یا هتسه یگتسب یژرنا :هجوت . تسا یا هظحلام لباق ىژرنا لداعم ،کدنا مرج
،دشاب هتشاد دوجو هتسه رد هک تسین
+
یژرنا فلاتخا اب لداعم یژرنا نیا هکلب
+
یازجم یاه نوئلکون و هتسه نایم یمرج + + یژرنا
هتسه +
کی میتسناوت یم لمع رد رگا .تسا نآ )رتمک مرج( + هدش ادج یاه نوئلکون
،مینک ادج نآ یاه نوئلکون هب ار هتسه + )رتشیب مرج(
یژرنا نیا دیاب ،یزاسادج دنیارف نیا رد
نیمأت دیاب یا هتسه یگتسب یژرنا لداعم یا یژرنا 23ــ4 لکش
لاقتنا هتسه هدنزاس یاه نوئلکون هب
ٔ
.دوش میسقت نآ هدنهد لیکشت یاه نوئلکون هب هتسه ات دوش
.تفای یم ٔ
و دنا هدیتناوک ،متا هب هتسباو ىاه نورتکلا ىژرنا دننام زین هتسه هب هتسباو ىاه نوئلکون ىژرنا
هک روط نامه ،نینچمه .دننک رایتخا ار ىهاوخلد ىژرنا ره دنناوت ىمن هتسه نورد یاه نوئلکون

دنناوت ىم زین اه نوئلکون ،دنورب هتخیگنارب زارت هب هیاپ زارت زا ىژرنا بذج اب دنناوت ىم متا ىاه نورتکلا
اب هتخیگنارب هتسه .دوش هتخیگنارب هتسه هجیتن رد و دنورب رتلااب ىژرنا ىاهزارت هب ىژرنا بذج اب
ٔ
و هتخیگنارب زارت نیب ىژرنا فلاتخا اب ،هدش لیسگ نوتوف ىژرنا .ددرگ یم رب هیاپ زارت هب نوتوف لیسگ
*
A
A
صخشم X تروص هب X دامن ىور هراتس نتشاذگ اب ار هتخیگنارب هتسه .تسا ربارب هیاپ زارت
ٔ
Z
Z
keV هبترم زا هتسه رد اه نوئلکون ىژرنا یاهزارت نیب فلاتخا هک تسا نآ هجوت لباق هتکن .دننک ىم
ٔ
ٔ
.تسا eV هبترم زا متا رد اه نورتکلا یژرنا یاهزارت نیب فلاتخا هک یلاح رد ،تسا MeV هبترم ات
ٔ
ٔ
.دنوش ىمن هتخیگنارب ىیایمیش ىاه شنکاو رد اه هتسه ،ور نیا زا
رمع همین و یعیبط ییازوترپ 6ـ4

ىزاغآ ،لرکب یرناه طسوت یعیبط ىیازوترپ فشک میدرک هراشا زین لصف همدقم رد هک روط نامه
ٔ
ًاحلاطصا ای( یعیبط روط هب ازوترپ ای رادیاپان هتسه کی یتقو .دوب متا هتسه دوجو هب ندرب ىپ ىارب
ٔ
ٔ
دنیارف نیا .دنوش یم دازآ یژرنا رپ یاه نوتوف ای تارذ زا ینیعم عون ،دنک یم یشاپاو )دوخ هبدوخ
ّ
.دوش یم هدیمان یعیبط ییازوترپ ،یشاپاو

.دوش ماجنا دیابن نآ زا یبایشزرا و تسا باتک نیا یسرد ٔهمانرب زا جراخ هتسه یگتسب یژرنا ٔهبساحم شزومآ ــ1

115